VOORWOORD

Beloftes van de verzorgingsstad

Van de redactie

Op landelijk niveau heeft het maatschappelijk debat over het karakter van de hedendaagse verzorgingsstaat recent enorme vaart gekregen, met name rondom de toeslagenaffaire. Los van de zogenaamde ‘bestuurscultuur’ die hier debet aan zou zijn, werpt deze affaire wederom vragen op over de implicaties van de nadruk op activering, zelfredzaamheid en eigen kracht die in veel verzorgingsstaat-arrangementen is geslopen. Er wordt mondiaal al langere tijd (zie bijv. Vonk 2014, Wacquant 2001) geschreven en gedebatteerd over het al dan niet toenemende repressieve karakter van de (laat)moderne verzorgingsstaten. Wij vragen ons in deze editie af of hetzelfde opgeld doet voor stedelijke welzijnsarrangementen, die sinds de decentralisering ook wel worden samengevat onder de noemer ‘de verzorgingsstad’ (Putters 2013). Hoe zijn die arrangementen te karakteriseren? Hoe vergaat het de professionals die in groten getale in de wijk zijn neergestreken en aan wie in toenemende mate wordt gevraagd om gezamenlijk op te trekken en integraal te werken? We kijken daarbij in deze editie naar een veelheid van ‘praktijken’ die aan de lokalisering van de verzorgingsstaat zijn gekoppeld.

Steeds blijkt dat de verwachtingen hoog zijn. Of het nu om het Amsterdamse bijstandsexperiment gaat of de samenwerking tussen jongerenwerkers en politie in de Haagse wijk Bezuidenhout-West. En steeds blijkt dat ook het lokale niveau van de wijk, de plek voor de gedroomde verzorgingsstad met haar maatwerk en nabijheid, weerbarstig blijkt. We leren dat lokaal in ieder geval niet makkelijker, en waarschijnlijk ook niet goedkoper is. Dat op veel terreinen waar sprake zou kunnen zijn van maatwerk per gemeente er ook veel kopieergedrag is. Maar ook dat binnen het sociaal werk een toenemende tegenbeweging zich manifesteert. En dat professionals ondanks de enorme druk waar ze onder staan, het zorgende karakter overeind weten te houden. Kim Putters wees er in 2013 al op dat het pad naar de gedroomde verzorgingsstad weliswaar beloftevol, maar eveneens ‘smal’ was. Met het besef dat we aan de vooravond van een nieuwe wijkaanpak lijken te staan, is het dan ook de hoogste tijd om te leren van wat er wel en niet is gelukt in de afgelopen jaren en tegelijkertijd een scherp oog te houden op nieuwe initiatieven en experimenten. En na te denken over wat voor rol het onderwijs kan spelen om de beloftes van de verzorgingsstad weer wat dichterbij te brengen.

Bewogen Stad #5 De staat van de verzorgingsstad

Alle edities van Bewogen Stad zijn te vinden via hva.nl/bewogenstad Beluister alle podcasts via Bewogen Podcast Meld je aan als abonnee en ontvang een link naar nieuwe edities per e-mail Colofon